Bedrijven

Een bedrijf dat zich richt op het realiseren van maatschappelijke waarde, kan daarmee een aanzienlijke maatschappelijke rol en positie verwerven.

In eerste instantie zou je denken dat de maatschappelijke waarde van de bedrijven en instellingen bij voorbaat gegeven is. Ze doen toch allemaal iets waar vraag naar is?! Hier zijn echter meerdere vragen bij te stellen:

• Is het geleverde ook werkelijk een bijdrage aan klanten/ cliënten/ studenten/ burgers en de maatschappij als geheel?
• Wat gebeurt er met een eventuele winst, komt die ten goede aan klanten/ cliënten/ burgers of gaat die naar enkele aandeelhouders?
• Veroorzaakt de kerntaak schade op andere aspecten?
• Hoe duurzaam zijn uw leveranciers?
• Is er vanuit de kennis en competentie van de organisatie een grotere en meer diverse maatschappelijke bijdrage mogelijk en wenselijk? 

Inmiddels zien we veel bedrijven die een doelstelling hebben geformuleerd over duurzaamheid. Dat is uiteraard goed. Wel is duurzaamheid op te vatten als een 'tussenstation': waar duurzaamheid bereikt is als de 'footprint' neutraal is, betekent maatschappelijke waarde dat er juist een positieve bijdrage wordt geleverd (1). Die kan gericht zijn op een ecologische bijdrage, maar evenzeer op bijvoorbeeld participatie van groepen in de samenleving zich die in een minder kansrijke positie bevinden, in feite op elk maatschappelijk vraagstuk in uw regio. Zo gaat het om het vinden van een balans in welvaart (de financiële kant), welzijn (de sociale en ecologische kant) en welbevinden (van medewerkers en klanten).

Ook VNO-NCW en MKB-Nederland roepen bedrijven inmiddels op om bij te dragen aan de 'brede welvaart'.

Doelstelling
Uiteraard is elke bijdrage aan maatschappelijke waarde relevant. Maar dat mag geen incident zijn, niet iets wat de organisatie er 'ook nog even bij doet'.

        Doel is het structureel realiseren van integrale maatschappelijke waarde

Dat maakt de ‘kerntaak’ en de economische levensvatbaarheid niet minder belangrijk, maar plaatst die in een ‘waardevolle’ context.  Dat leidt tot waardevol werk, waar je als medewerker ‘zin’ in hebt.

Mogelijke actie

• Duurzaamheid realiseren
  Oriënteer je als bedrijf op de SDG's en ga na wat jouw 'voetafdruk' is. Zet dan steeds stappen in de richting van een neutrale voetafdruk. Denk  vooral aan vervuiling, energieverbruik en inkoop van duurzame zaken.
• Maatschappelijke waarde voorop stellen
  Een neutrale voetafdruk is een goed begin, maar maatschappelijke waarde leveren betekent dat je juist een positieve bijdrage levert. Het gaat dan niet alleen om ecologische vragen, maar ook over bijvoorbeeld sociale vragen als inclusiviteit.
• Balans realiseren tussen Welvaart, Welzijn en Welbevinden
  Met deze balans verbeter je zowel de maatschappelijke bijdrage (welzijn) als de omstandigheden en motivatie van zowel klanten, cliënten, ...  als werknemers (welbevinden, zingeving).
• Meer ruimte bieden voor professionals
  Geef de professionals meer ruimte om hun werk te doen en daarmee meer tijd om aandacht te besteden aan het realiseren van waarde voor klanten. Oriënteer je op een meer 'Rijnlandse' organisatie. Zorg voor een adequate beloning voor de mensen in de frontlinie.
• Economische kwetsbaarheid reduceren
  De Corona-crisis zal zeker niet de laatste economisch moeizame periode zijn. Het draagvlak voor overheidssteun aan (grote) bedrijven was al beperkt en zal zeker niet groter worden. Interessant is dat juist familiebedrijven al vele crisissen hebben doorstaan, door flinke reserves aan te houden en zo nodig bij te dragen vanuit eigenaren/aandeelhouders. Dat willen we dus voor alle bedrijven realiseren.
• Via brancheverenigingen en werkgeversverenigingen de politiek aanzetten tot actie
  Individueel heb je als bedrijf of instelling waarschijnlijk niet veel invloed op de politiek, maar via onze branche- en werkgeversverenigingen valt zeker invloed uit te oefenen.
• Hierover communiceren en dialoog voeren met anderen
  Probeer anderen in je netwerk te interesseren voor deze vragen. Start de discussie binnen je branche- of werkgeversvereniging. Neem deel aan de talrijke lezingen en discussies die al door diverse platforms georganiseerd worden. Vraag advies aan mensen die je hiermee kunnen helpen.

Volgens onderzoek behoort < 5% tot de transformatieve bedrijven (DRIFT)

Sturing

Voorop staat dat een organisatie dit zou moeten omarmen als de majeure strategische route voor de komende jaren. Dat uit zich in beleid, maar vooral in gedrag van CEO’s en bestuurders, die enerzijds laten zien dat ze de bijdrage aan maatschappelijke waarde beogen en anderzijds handelen vanuit vraagstukken die regionaal en (inter)nationaal aan de orde zijn en daarmee intern een beweging in gang zetten. Het vergt leiderschap waarin duidelijkheid, daadkracht en samenwerking (met regionale partijen en bijvoorbeeld onderwijsinstellingen) centraal staan.

Tenslotte is het van belang dat het bedrijf een duidelijk verhaal weet te presenteren over haar positie en rol ten aanzien van maatschappelijke kwesties, naar zowel klanten als huidige en toekomstige werknemers. Essentieel is daarbij natuurlijk wel dat een bedrijf of instelling die maatschappelijke waarde in de etalage zet, dit ook daadwerkelijk in integrale zin realiseert.

In het document 'Bijdragen aan Maatschappelijke Waarde' is dit verder uitgewerkt.

De aanpak en route: zie 'De Route'

Opbrengst

Een bedrijf dat zich weet te onderscheiden op maatschappelijke waarde, kan daarmee een aanzienlijke opbrengst realiseren.

• Een relevante maatschappelijke bijdrage, rol en positie voor uw bedrijf of instelling.
• Een samenwerking die waarde genereert, met diverse stakeholders in uw regio. Zo kan bijvoorbeeld een intensieve samenwerking met het Hoger Onderwijs een grote bijdrage leveren aan innovatie en het leveren van maatschappelijke waarde versterken.
• Een positieve beleving van uw 'merk' bij klanten, cliënten, ...
• Meer tevredenheid over 'zinvol' werk bij huidige werknemers en meer belangstelling van toekomstige werknemers.

Wilt u inspiratie opdoen voor deze route: het Museon/Omniversum biedt een interessante tentoonstelling over de SDG's. Rondleidingen zijn mogelijk, waarbij ook een presentatie en dialoog verzorgd kan worden.

Samenvatting in video (3 min.)